یکی از رایج ترین راه های شکایت از چک برگشتی، شکایت کیفری است. بر اساس این رویه، برای وصول چک کیفری، باید ظرف شش ماه مسترد شود و پرونده کیفری باید ظرف مدت شش ماه به دادسرا ارسال شود. در غیر این صورت تعقیب صادرکننده چک غیرممکن است و فقط می توان از روش های قانونی یا ثبتی استفاده کرد. علاوه بر این، برخی از چک ها (مثلا چک های سفید امضا) قابل پیگرد قانونی نیستند.
دارنده چک می تواند از تاریخ سررسید چک برای دریافت وجه به بانک مراجعه کند. حال اگر چکی به دلایل مختلف به دارنده آن پرداخت نشود، دارنده می تواند با استفاده از روش های مختلف از جمله روش های کیفری، حقوقی یا ثبتی از صادرکننده چک برگشتی شکایت کند یا چک را وصول کند.
هر کدام از این روش ها شرایط خاص خود را دارد که باید در نظر گرفته شود. اما در این مقاله قصد داریم به بررسی گزارش کیفری چک برگشتی و زمان ادعای کیفری چک برگشتی، روش های ارائه گزارش کیفری چک برگشتی و چک های غیر قابل مجازات بپردازیم. با ما در ایران وکالت همراه باشید.
نحوه وصول چک کیفری چگونه است؟
یکی از راه های وصول چک کیفری، شکایت کیفری علیه صادرکننده آن است. موضوع مهم در مورد گزارش کیفری چک برگشتی، بازه زمانی تشکیل پرونده کیفری است. قانون برای شکایت از چک برگشتی دو مهلت ۶ ماهه در نظر گرفته است. اولین مدت ۶ ماهه این است که دارنده چک باید ظرف مدت ۶ ماه از تاریخ صدور چک و همچنین گواهی عدم پرداخت از بانک را مسترد کند. در غیر این صورت دیگر امکان شکایت کیفری وجود ندارد.
صدور چک بلامحل (چک بدون وثیقه) طبق قانون یک جرم کیفری است. لازم به ذکر است که درخواست تشکیل پرونده کیفری در مورد وصول چک کیفری، باید به دادگاه منطقه در محل بانک صادر کننده گواهی عدم پرداخت ارائه شود. در دعوای صادرکننده برای وصول چک کیفری در دادگاه، اتهام صرفا مربوط به جرم صدور چک بلامحل است، اما اجرای وجه معوقه مستلزم اقدام جداگانه ای است.
لذا برای اخذ وجه و وصول چک کیفری، علاوه بر جریمه صدور چک بلامحل، اخذ و تکمیل دعوی و تسلیم آن به دفتر صلاحیت عمومی تا دادگاه رسیدگی شود. در مهلت تعیین شده دستور پرداخت را نیز صادر می کند. در این خصوص پیشنهاد می‌شود با بهترین وکیل چک مشورت نمایید.
از چه چک هایی نمیتوان شکایت کیفری کرد؟
طبق قانون، چک هایی که قابلیت شکایت کیفری ندارند عبارتند از:
- وصول چک کیفری چکی که معلوم می شود سفید امضا بوده است امکانپذیر نیست. یعنی اگر شخصی ادعا کند که چکی بدون نام، مبلغ و تاریخ دارنده صادر شده و آن ادعا ثابت شده باشد، چک قانونی است و قابل پیگیری نیست.
- در صورتی که وصول چک کیفری، توسط بانک منوط به احراز شرط مندرج در متن چک باشد. به عنوان مثال، بین خریدار و فروشنده یک خانه باید شرطی وجود داشته باشد که بر اساس آن، اگر فروشنده بتواند چک خرید خانه را به بانک منتقل کند، فروشنده باید ابتدا سند خانه را به بانک منتقل کند. خریدار، در صورتی که شرط در متن چک قید نشده باشد اما می توان آن را به نحو دیگری انجام داد. شاهد شرط را تأیید می کند، در اینصورت، چک قانونی بوده و قابل تعقیب نیست.
بیشتر بدانید: بهترین وکیل وصول مطالبات
- وصول چک کیفری در چک هایی که تاریخ ندارند، امکانپذیر نیست. در صورتی که صادرکننده چک بدون تاریخ را صادر کرده باشد و خود مالک نیز برای تعقیب صادرکننده تاریخ را روی چک گذاشته باشد، در این صورت اگر ثابت شود که مالک این تاریخ را در چک قید کرده است، باز هم قابل وصول نیست.
- چک وعده دار یا همان چک مدت‌دار، قابل پیگیری نیست. به این معنی که اگر مدرک تاریخ انقضای چک با تاریخ صدور یکی نباشد، فقط اندازه چک به صورت قانونی قابل درخواست است.
- وصول چک کیفری بابت چک هایی که برای معاملات غیرقانونی یا وام صادر می شود نیز مسئولیت کیفری ندارد.
- چک هایی که ظرف مدت شش ماه از موعد مقرر گواهی عدم پرداخت وصول نشده باشد و یا گواهی عدم پرداخت وجه وصول شده باشد ظرف مدت ۶ ماه هیچگونه اتهامی تعقیب نخواهد شد.
- چک های صادره از موسسات مالی قرض الحسنه یا صندوق ها نیز پیگرد کیفری ندارد.
- چک هایی که با دریافت گواهی عدم پرداخت به شخص دیگری منتقل می شوند نیز ممکن است مشمول مسئولیت کیفری نباشند. بنابراین در این شرایط کنترل فقط به صورت قانونی یا ثبتی قابل اعمال است.
درخواست شکایت کیفری چگونه انجام می شود؟
دارندگان چک های پرداخت نشده دارای مدرکی مبنی بر عدم پرداخت نقدی علاوه بر جریمه صادرکننده می توانند به دادگاه صالح اعتراض و درخواست تجدید نظر و مطالبه وجه چک کنند. بنابراین دارنده چک، دو هدف را مشخص می‌کند: اول اینکه چک بخواهد و دوم اینکه صادرکننده را به مجازات اعمالش هدایت کند، یعنی چک را بدون پرداخت صادر کند. شکایت از چک های پرداخت نشده فقط از صادرکننده قابل طرح است و هیچ چک دیگری قابل شکایت نیست.
حال اگر چکی به نام صاحب حساب صادر شود، فقط امضاکننده مسئولیت کیفری خواهد داشت، مگر اینکه ثابت کند عدم پرداخت به دلیل اقدام صاحب حساب یا یکی دیگر از وکلای او بوده است که در این صورت شخصی که باعث عدم پرداخت شده است مسئول آن است.
توجه داشته باشید که اگر موجودی حساب صادرکننده چک، نزد بانک کمتر از مبلغ چک باشد، بنا به درخواست دارنده چک، بانک مبلغ موجود در حساب را به وی واریز خواهد کرد. این گواهی جایگزین چک اصلی برای دارنده چک خواهد شد. بنابراین مالک می تواند با برگزاری آن اقامه دعوی کرده و وصول چک کیفری را انجام دهد.
سخن پایانی
چک، به عنوان سندی شناخته می‌شود که دستور پرداخت را تضمین، و یا پرداخت مبلغ معینی را در تاریخی مقرری در وجه شخص مشخص شده، تعیین می‌کند. وصول چک کیفری، یکی از مهمترین مسائلی است که امروزه، افراد زیادی با مشکلات متعددی درباره آن روبرو هستند. در این مقاله، با معرفی روش‌های وصول چک کیفری و بررسی چک‌هایی که نمیتوان از آنها شکایت کیفری کرد، شما را در این زمینه همراهی کردیم. امید است این مطلب مورد توجهتان قرار گرفته باشد. درصورتی که برای وصول چک کیفری به مشکل برخورده‌اید، می‌توانید با بهترین وکیل چک یا بهترین وکیل کیفری مشورت کنید.
سؤالات متداول در خصوص چک کیفری
به چک هایی که در موعد مقرر گردیده پرداخت نشده اند چک برگشتی بلامحل گویند که در مقاله به آن اشاره کرده ایم.
برای شکایت از ایشان باید به دادسرا مراجعه نمود و شکایت طرح شده خود را ارائه داد. چک برگشتی چیست ؟
برای شکایت از شخص صادر کننده چک بلامحل باید چه کرد؟