قانون جدید چک برگشتی

قانون جدید چک برگشتی شامل چه تغییراتی شده است؟ چک یکی از مهمترین ابزارها برای تسهیل معاملات و مراودات مالی بین افراد است. در واقع چک یک نوع اعتبار مالی خاص می باشد که توسط بانک به شخص حقیقی یا حقوقی داده می شود.

 اما متاسفانه این مفهوم مانند بسیاری دیگر از مفاهیم جامعه ما درک نشد و از محل همین اعتبار به صورت دسته چک های چند صفحه ای که به افراد داده می شود، مشکلات بزرگی وجود دارد که یکی از آنها چک برگشتی است که در این خصوص بهتر است از بهترین وکیل چک مشاوره حقوقی دریافت کنید. در این مقاله از ایران وکالت قصد داریم چگونگی قانون جدید چک برگشتی را شرح دهیم.

موارد مهم در قانون جدید چک برگشتی

هدف از قانون جدید چک برگشتی جلوگیری از صدور چک بی محل است. روند تخصیص دسته چک به افراد و همچنین روند صدور چک توسط افراد، به گونه ای تنظیم شده که هم از جعل چک جلوگیری می کند و هم از صدور چک های بی محل ممانعت می کند.

• براساس قانون جدید چک برگشتی، خدمات بانکی به افرادی که چک برگشتی دارند ارائه نمی شود. بر این اساس هیچ حساب بانکی جدیدی برای آنها باز نمی شود، هیچ کارت بانکی جدیدی برای آنها صادر نمی شود، هیچ گونه ضمانت ارزی و ریالی برای آنها صادر نشده و حتی تسهیلات بانکی نیز به این افراد تعلق نمی گیرد.

 به میزان کسری چک آن شخص، وجوهی که او در بانک های دیگر دارد مسدود خواهد شد و تا زمانی که این وظیفه مهم مشخص شود حساب ها به حالت مسدود باقی خواهند ماند.

• در قانون جدید چک برگشتی صادر کننده چک موظف است که مشخصات مربوط به تاریخ، مبلغ و هویت گیرنده چک را که روی فیزیک چک درج کرده در سامانه صیاد هم به ثبت رساند.
• طبق قانون جدید چک برگشتی، صادرکننده چک باید آن را در سیستم صیاد ثبت کرده و سپس به گیرنده چک تحویل دهد. گیرنده همچنین باید با مراجعه به سیستم صیاد استعلام لازم را انجام دهد و مطمئن شود که چک برای او ثبت شده است.

 اگر موارد ذکر شده در فیزیک چک مطابق با آنچه در سیستم ثبت شده است، باشد تایید آن را اعلام کرده و در صورت عدم تایید، وضعیت را اعلام کرده و چک را برای اصلاح به صادرکننده تحویل دهید. پس از اینکه گیرنده چک را در سیستم صیاد تأیید کرد، می تواند به بانک رفته و آن را نقد کند یا به شخص دیگری انتقال دهد.

چک برگشتی چیست؟

یکی از موارد مهم در مورد پرداخت چک این است که گاهی چک پرداخت نمی شود و در واقع چک به صورت بلامحل صادر می شود. به این نوع چک که در بانک عودت داده می شود چک برگشتی می گویند.

بر اساس قانون صدور چک  شخص صادرکننده چک باید به اندازه مبلغی که روی چک نوشته شده، در تاریخ قید شده روی چک، پول نقد در حساب بانکی خود داشته باشد. در غیر این صورت، چک برگشت خورده و اقدامات قانونی لازم علیه صادرکننده چک صورت می گیرد. این نوع چک ها را چک های غیرقابل برگشت یا چک های بدون پرداخت نیز می نامند.

• سامانه صیاد چیست؟

سامانه صیاد با متمرکز کردن درخواست های چک مشتریان، امکان اعتبار بخشی به دارندگان حساب و امضا را فراهم کرده است تا از واگذاری چک به افرادی که دارای صلاحیت نیستند و سوء سابقه دارند جلوگیری شود.

همچنین به لطف این سیستم و با اختصاص شناسه منحصر به فرد به هر چک ، استعلام و پیگیری وضعیت چک آسان می شود و این بدون شک اعتبار چک را در مبادلات مالی کشور افزایش می دهد.

خصوصیات سامانه صیاد

مهمترین ویژگی های سیستم صیاد کاهش تنش اعتباری و افزایش قدرت نظارت بر روند صدور چک می باشد. با فعال شدن این سیستم عملاً امکان نظارت بر جریان چک ها در قسمت اعتبار پرداختی وجود دارد.

از دیگر ویژگی های چک های سیستم صیاد می توان به حذف نقش شعب بانک ها در صدور چک اشاره کرد. در این سیستم شعب بانک ها دیگر مرجع صدور چک نیستند، بلکه درخواست کننده چک از طریق سیستم بانک مرکزی اعتبار سنجی می شود و دسته چک برای وی صادر می شود. دفترچه چک صیاد یکنواخت است و تنها لوگوی بانک ها آنها را از یکدیگر متمایز می کند.

جزئیات قانون جدید چک برگشتی در سال ۱۴۰۱ چیست؟

قانون اصلاح صدور چک برگشتی به وسیله نمایندگان مجلس شورای اسلامی در ۱۳ آبان ۱۳۹۷ به تصویب رسید و پس از گذشت حدود ۲ سال از زمان تصویب آن، حال زمان اجرای آن فرا رسیده است. جزئیات قانون جدید چک برگشتی به شرح زیر است:

• در قانون جدید چک برگشتی گیرنده چک دیگر معطل حساب خالی نخواهد ماند و در این قانون اعتبار سنجی صاحب چک توسط بانک مرکزی صورت می گیرد. در گذشته صاحبان دسته چک قادر بودند با حساب خالی چک بنویسند و طرف مقابلش را با دادن وعده های طولانی مدت بلاتکلیف بگذارد. اما در قانون جدید چک برگشتی افراد نمی توانند بیشتر از مبلغ اعتبار خود، چک صادر کنند.
• یکی دیگر ویژگی های قانون جدید چک برگشتی این است که چک راحتتر برگشت خورده و مجرم به سرعت به دام می افتد. در گذشته اگر صاحب چک، اقدام به صدور چک بلامحل می کرد، گیرنده چک قادر نبود اموالش را توقیف و یا او را ممنوع الخروج کند.

اکنون این روند حذف شده است و افراد می توانند بدون ثبت درخواست و حکم دادگاه ، چک هایی با گواهی عدم پرداخت را به دادگاه ببرند و دادگاه به راهنمایی رانندگی دستور می دهد که پلاک خودروهای صاحب چک و سایر اموال او را به نفع گیرنده چک ثبت و ضبط کنند.

جمع بندی سوالات قانون جدید چک برگشتی

با توجه به موارد گفته شده با اجرای قانون جدید چک برگشتی، اعتبار چک تنها بر اساس لاشه های کاغذ تعیین نخواهد شد و با پشتیبان گیری و ثبت اطلاعات درج شده در چک در سیستم متمرکز بانک مرکزی، اعتبار چک افزایش می یابد و در مورد از دست دادن آن در حوادثی مانند سیل، زلزله و غیره نگرانی وجود نخواهد داشت.

همچنین وقوع جرایمی مانند جعل و سرقت چک به میزان قابل توجهی کمتر خواهد شد. از سوی دیگر با توجه به اینکه صدور چک منوط به ثبت اطلاعات آن در سیستم است، این امکان وجود دارد که بانک مرکزی بر لحظه صدور چک نظارت داشته باشد و افراد پرخطر را کنترل کند. در پایان پیشنهاد می‌کنیم اگر سوالی در خصوص قوانین جدید چک برگشتی داشتید، با بهترین وکیل وصول مطالبات در میان بگذارید.

سوالات متداول