ارث به اموال و حقوقی که بعد از مرگ افراد به بازماندگانشان می‌رسد گفته می‌شود. دعاوی که در این حوزه ایجاد می‌شود می‌بایست توسط شخصی با دانش تخصصی در حوزه حقوق ارثی بررسی شود. وکیل ارث فارغ‌التحصیل رشته حقوق، در تخصص حقوق ارثی است که در این مقاله از مجموعه ایران وکالت به بررسی ویژگی‌های یک وکیل مجرب و انواع دعاوی حقوق ارث می‌پردازیم.
وکیل ارث چه کسی است؟
وکیل متخصص در ارث مجرب و متخصص می‌بایست در دادگاه با ارائه گواهی انحصار وراثت و انجام مراحل مذکور در روند تقسیم ارث بین بازماندگان در کمترین زمان ممکن اقدام کند. تخصص وکیل ارث در حوزه امور ارثی می‌تواند زمان طبیعی مراحل انحصار وراثت را کاهش دهد و از دگیری بازمادگان در امور تخصصی حقوقی اجتناب کند.
تفاوت وکیل ارث با وکیل معمولی که می‌شناسیم در تخصص و دانش آن‌ها در امور حقوقی ارثی است. تمامی وکلا رشته حقوق را در دانشگاه می‌گذرانند اما وکیل ارث به طور اختصاصی در شاخه حقوق ارثی ادامه تحصیل می‌دهد و با کسب تجربه در پرونده‌های مرتبط به عنوان یک وکیل ارث فعالیت می‌کند.
وظایف وکیل ارث
بهترین وکیل ارث کسی است که باید اشراف کاملی به قوانین، اعم از قوانین خاص و عام داشته باشد و بتواند از سریع‌ترین راه، به اهداف صادقانه موکل خود برسد. در حوزه ارث، وکیل ارث باید شناختی کاملی بر قوانین مواردی همچون ارث، نحوه تقسیم ارث، موانع ارث و کلیه مراحل آن داشته باشد.
امروزه شاید یک وکیل پایه یک دادگستری توانایی رسیدگی به تمامی پرونده‌های حقوقی، مالیاتی و خانواده را داشته باشد اما وکیل تقسیم ترکه یا ارث به صورت حرفه‌ای به مسائل این موضوع اشراف دارد و به صورت تخصصی بر روی این امور کار می‌کند.
ارث چیست؟
همانطور که پیش‌تر گفته شد ارث به حقوق و اموالی که بعد از فوت شخص به بازماندگان می‌رسد گفته می‌شود. در خصوص ایرانی‌هایی که مقیم خارج از ایران هستند نی این قوانین پابرجا است و قانون حاکم بر ارث طبق قوانین ایران اجرا می‌شود. ایران غیر شیعه تابع مذهب خود هستند و قوانین ارثی گفته شده برایشان صدق نمی‌کند.
برای مطالعه بیشتر پیشنهاد می‌شود مقاله راهنمای جامع قانون ارث در ایران را مطالعه فرمایید.
ورثه کیست؟
نقش قائم مقام متوفی در خصوص امور مادی وی را ورثه که در جمع وراث نامیده می‌شوند دارند. حق اولیه ورثه تصرف فوری ارثی است که توسط متوفی به جا مانده است. وکیل ارث در این مرحله تخصص و آگاهی کامل از چگونگی انجام این امر را دارد و برای تسریع در وقت و صرفه‌جویی در هزینه از او کمک گرفت.
اولین اقدام در خصوص امور ارثی پرداخت دیون متوفی است. منظور از دیون تمامی بدهکاری‌ها و وظایف مالی است که به عهده وی در زمان حیات وی بوده است. تا زمانی که این دیون پرداخت نشود و آن از گردن متوفی و وراث وی برداشته نشود امکان تصرف مالکانه در سهم ارث وجود ندارد.
چه کسانی ارث می گیرند؟
افرادی که رابطه خونی با شخص دارند، از او ارث می‌گیرند؛ به عبارتی خویشاوندان نسبی هر فرد، به غیر از همسران فرد، از او ارث خواهند گرفت. تعلق ارث به وارثین مطابق با طبقات ارث صورت می‌گیرد؛ طبق طبقات ارث، می‌توان خویشاندان نسبی متوفی را به ۳ دسته زیر تقسیم بندی کرد:
- طبقه اول: شامل همسر متوفی، فرزندان متوفی و والدین است. (همچنین نوه‌ها در صورت فوت تمامی فرزندان)
- طبقه دوم: شامل برادران و خواهران و پدر بزرگ و مادر بزرگ متوفی (در صورت فوت تمامی خواهر و برادرها، فرزندان آنان ارث می‌برند.)
- طبقه سوم: شامل همسر متوفی، عمو، خاله، عمه، دایی و در صورت نبود، فرزندان آن‌ها ارث می‌برند.
برای مطالعه بیشتر پیشنهاد می‌شود مقاله قانون ارث در ایران را مطالعه فرمایید.
کسانی که به موجب نسب ارث می‌گیرند
- پدر و مادر، اولاد، نوه
- اجداد، خواهر و برادر و فرزندان آن‌ها
- عمان، حالات، اخوال، اعمام و فرزندان آن‌ها
موانع ارث چیست؟
پیش‌تر به تعاریف ارث، ورثه و وراث اشاره کردیم. اجرا قوانین حاکم بر روند این امور توسط وکیل متخصص ارث انجام می‌شود. زمانی که روند طبیعی حقوق ارثی اجرا نشود وکیل ارثی وظیفه بررسی موانع ارث را دارد. موانع ارث به عواملی که موجب محرومیت وراث از ارث می‌شوند اشاره دارد. از مهم‌ترین آن‌ها قتل،کفر، لعان، زنازادگی است.
کفر
طبق قانون جمهوری اسلامی ایران، کافر نمی‌تواند ارث ببرد. منظور از کافر یعنی فردی که مسلمان نباشد، فرقی نمی‌کند دین فرد چیست، فرد غیر مسلمان در هر صورت از ترکه مسلمانان نمی‌تواند ارث دریافت کند.اما در مقابل مسلمانان می‌توانند از فرد نامسلمان ارث ببرند.
به عنوان مثال اگر در خانواده‌ایی در میان ورثه متوفی تنها یک مسلمان وجود داشته باشد، همه ارث و ترکه به او تعلق می‌گیرد و تفاوتی ندارد که در کدام از طبقات ارث قرار دارند.
لعان
منظور از لعان یعنی شوهر همسر خود را به زنا نسبت دهد و در صورت وجود فرزند، ادعا کند که پدر فرزند نیست اما نتواند ادعا خود را ثابت کند، اصطلاحا لعان صورت گرفته است. البته در این صورت مرد باید ۴ مرتبه خدا را بر صحت ادعا خود شاهد بگیرد و همچنین زن او باید همسر خدا را بر دروغ بودن این ادعا شاهد بگیرد.
لازم به ذکر است در این صورت طرفین از یکدیگر ارث نمی‌گیرند و فرزندان آن‌ها از پدر و خویشاوندان پدری ارث نمی‌برند.
قتل عمد
شخصی که از روی عمد، مورث خود را به قتل رسانده باشد، از گرفتن ارث محروم می‌شود.
زنا زادگی
یکی دیگر از عواملی که موجب محرومیت افراد از ارث می‌شود، زنا زادگی است. گفتنی است فرزند متولد شده از مرد یا زن زانی نمی‌تواند از آن‌ها ارث ببرد و همچنین والدین نیز نمی‌توانند وارث فرزند نامشروع خود باشند.
کلام آخر
در این مقاله از مجموعه ایران وکالت به بررسی دعاوی ارثی و معرفی وکیل متخصص ارث پرداختیم. اگر موارد گفته شده در این نوشتار شما را مجاب به استخدام یک وکیل کرد باید به این مورد توجه داشته باشید که وکیل نام‌برده به طور اختصاصی در پرونده‌های حقوق ارثی فعالیت کند و تخصص مرتبط با آن را داشته باشد.
دادگاه رسیدگی به ارث و وصیت کدام است؟
دادگاه عمومی حقوقی، دادگاه صالح رسیدگی به امور مرتبط با ارث و وصیت است.
آیا درخواست تقسیم ترکه مهلت دارد؟
خیر؛ طلق ماده ۳۰۲ قانون امور حسبی درخواست تقسیم ترکه مهلتی ندارد.