مالیات بر ارث (نحوه محاسبه با قانون جدید)

مطابق با قانون جدید، مهم‌ترین عامل تاثیرگذار برای این که میزان مالیات بر ارث را تعیین کنند، بر اساس طبقه‌ای است که وارث در آن قرار دارد. کم‌ترین نرخ مالیات بر ارث مربوط به وارثی است که در طبقه اول قرار دارد و بیش‌ترین نرخ مالیات مربوط به وارثی است که در طبقات بالاتر قرار دارد. 

یکی از مهم‌ترین مسائلی که بعد از مرگ هر فرد مطرح می‌شود، تقسیم دارایی‌ها و اموال او می‌باشد. زیرا در بسیاری از موارد پس از مرگ شخص،  ممکن است سهم الارث وارثان او متفاوت باشد و یا برخی از آن‌ها مانع این شوند که دیگران ارث ببرند. چنین مشکلاتی می‌تواند باعث اختلاف بین وارثان و ایجاد مشکل در موضوع تقسیم ترکه شود.

این گونه اختلافات معمولا با مراجعه به دادگاه همراه است که ممکن است، رسیدن به نتیجه لازم، سال‎ها طول بکشد. پس می‌توان گفت که تعداد زیادی از پرونده‌های موجود دادگاه‌ها، پرونده‌های ارثی هستند. همان‎طور که آگاه هستید، پس از فوت شخص، وارثان یا نمایندگان قانونی، تا شش ماه پس از مرگ وی فرصت دارند که با مراجعه به سازمان امور مالیاتی محل زندگی فرد متوفی، مراحل دریافت گواهی انحصار وراثت فرد را انجام دهند‌. 

مالیات بر ارث را می‌توان در دسته مالیات مستقیم قرار داد و پرداخت آن از اموال بازمانده فرد متوفی واجب است. وارث وظیفه دارد مطابق با نسبت اولویت خود با متوفی و نسبت سهم الارث، اقدام به پرداخت مالیات بر ارث کند. اگر وارث از پرداخت این مالیات، خود را منع کند، مالکیت قانونی نسبت به اموال و امکان دخل و تصرف و معامله اموال را نخواهد داشت.

با ما در ایران وکالت همراه باشید.

طبقات ارث

1. سهم الارث طبقه اول: پدر، مادر، فرزند و نوه فرد فوت شده
2. سهم الارث طبقه دوم: پدربزرگ، مادربزرگ، برادر، خواهر و فرزندان آن‌ها
3. سهم الارث طبقه سوم: دایی، عمو، خاله، عمه و فرزندان آن‌ها

قانون مالیات بر ارث چگونه است؟

مالیات در آبادانی و پیشرفت کشور نقش مهمی را ایفا می‌کند و یکی از راه‌های درآمد کشور است. همچنین، انواع مختلفی از مالیات وجود دارد که مالیات بر ارث یکی از آن‌هاست. از سال ۱۳۹۵، قانون مالیات بر ارث تغییرات زیادی داشته است و نسبت‌ها، معافیت‌ها، طبقات و مراحل مخصوص خود را دارد.

تصویب اولین قانون مالیات بر ارث

در سال ۱۳۱۶، اولین قوانین مربوط به مالیات بر ارث، تصویب شد. این قانون چندین بار دچار تغییر و بروز رسانی‌های مختلفی شد که نهایتا در سال ۱۳۹۴ از طریق مجلس، قانون مالیات‌های مستقیم اصلاح و در سال ۱۳۹۵، عموم مردم از آن مطلع شدند. پس می‌توان گفت که قوانین مرتبط با مالیات بر ارث قبل و بعد از سال ۹۵ با یکدیگر متفاوت هستند که می‌توان از یک وکیل ارث مجرب بهره جست.

اما نکته‌ای که وجود دارد این است که برای افرادی که قبل از سال ۹۵ فوت شده اند، مطابق با قوانین همان سال و برای افرادی که پس از سال ۹۵ فوت شدند، مطابق با قوانین جدید، مالیات بر ارث تعیین می‌شود. در قوانین مربوط به سال‌های قبل از ۱۳۹۵، برای تعیین میزان مالیات بر ارث، دو عامل تاثیرگذار بودند که تعداد وارث فرد متوفی و میزان ماترک او بود. ماترک در واقع همان اموال و دارایی‌های به جا مانده از فرد فوت شده است. ماترک شامل دو بخش است یک بخش مربوط به اموال فرد و بخش دیگر بدهی و وام‌های فرد فوت شده می‌باشد.

به طور معمول، برای افرادی که قبل از سال ۹۵ فوت شده‌اند، ابتدا باید ارزش دارایی‌ها و اموال فرد مشخص شده و سپس بدهی و وام‌های متوفی از آن کم‌ شود. پس از آن، معافیت مالیاتی به آن تعلق می‌گیرد و در پایان نیز مالیاتی که برای هر وارث در نظر گرفته شده، تعیین می‌شود.  اما برای افرادی که پس از سال ۹۵ فوت شده اند، قانون مالیات بر ارث متفاوت است. مطابق با قوانین جدید، ابتدا باید اموالی که از فرد متوفی باقی مانده است، دسته‌بندی شود و مطابق با دسته آن، مالیات مشخص گردد‌. 

معافیت مالیات بر ارث

• برخی از موارد وجود دارند که معافیت مالیات بر ارث به ِآن‌ها تعلق می‌گیرد، که می‌توان انجام امور آن را به یک وکیل مالیاتی حاذق سپرد. به طور مثال:
• اموال و دارایی‌های شهیدان انقلاب اسلامی که به وارثان طبقات اول و دوم داده شده است.
• اسباب و اثاثیه ضروری خانه‌ای که فرد فوت شده در آن زندگی می‌کرده است.
• اموال و دارایی‌های مربوط به موسسات، وزارتخانه‌ها و دانشگاه‌های دولتی
• حقوق مربوط به بازنشستگی، پس انداز، مزایای پایان خدمت، بازخرید خدمت، مرخصی‌های استحقاقی که استفاده نشده است، بیمه تامین اجتماعی و وجوه پرداختی از بیمه‌های دیگر مانند بیمه عمر

اموال مشمول بر مالیات بر ارث

• انواع وسایل نقلیه موتوری، دریایی، زمینی و هوایی که از طریق سازمان مالیاتیکشور به میزان دو درصد ارزش در تاریخ ثبت واگذاری به وارث اعلام شده است.
• تمامی سپرده های بانکی، اوراق مشارکت و اوراق بهادر  و سودهایی که به آن‌ها تعلق دارد، به‌علاوه، سود سهام و سهم شرکت‌ها به میزان سه درصد در زمان انتقال به وارث یا تحویل به آن‌ها
• حق الامتیاز و اموال و حقوق دیگر مالی به میزان ده درصد در زمان ثبت یا انتقال به وارث 

وکیل مالیات بر ارث

انحصار وراثت و تقسیم اموال فرد فوت شده، دارای مراحل پیچیده و گاهی مشکل است که ممکن است وارثین متوفی به آن دچار شوند که در صورت عدم آگاهی از قوانین، امکان ضایع شدن حق آن‌ها وجود دارد. پس توصیه می‌شود در زمینه مالیات بر ارث و قوانین آن با وکیل مربوط به آن مشورت‌های لازم انجام شود‌.