مهریه یکی از نشانههای صمیمیت و صداقت مرد نسبت به همسرش می‌باشد. ممکن است حداقل یک بار نام مهریه عندالمطالبه و عندالاستطاعه را شنیده باشید. برای اینکه تفاوت مهریه عندالمطالبه و عندالاستطاعه را بدانید، بهتر است، این مقاله را کامل مطالعه کنید. پس با مرجع تخصصی و مشاوره ایران وکالت همراه باشید.
نکاح
عقد نکاح مانند تمامی عقدهایی است که اثراتی را به دنبال دارد. این اثرات شامل آثار غیرمالی و همچنین مالی هستند. آثار غیرمالی مانند وفاداری و محبت طرفین به یکدیگر و آثار مالی را میتوان شامل تعهد مرد برای پرداخت نفقه و مهریه به همسر دانست. البته در تمام عقود لازم نیست تا مهریه ای تعیین گردد. چنین شروطی عقد نکاح را باطل نخواهد کرد. اما در نکاح موقت حتما بایستی میزان مهریه تعیین شود، در غیر این صورت نکاح موقت باطل خواهد شد.
زمان مالکیت زن بر مهریه
بر اساس ماده ۱۰۸۲ قوانین مدنی درصورتی که مهریه زن مقدار معینی باشد، به محض اینکه عقد بین زن و مرد جاری میشود، زوجه مالک مهریه میشود. زمان مالکیت بر مهریه توسط زن هنگامی است که مقدار مهریه توسط مرد تعیین می‌گردد. در صورتی که مرد از تعیین کردن مقدار مهریه امتناع کند، دادگاه با صدور حکم او را ملزم می‌کند تا مقدار مهریه را تعیین کند.
بیشتر بدانید: وکیل
مهریه عندالمطالبه
مهریه عندالمطالبه به این معناست که اگر زن تصمیم به مطالبه مهریه بگیرد، به‌راحتی با مراجعه به محاکم قضایی نسبت به دریافت آن اقدام کند. با افزودن دو شرط جدید به محتوای عقدنامه، این مورد تصریح شده است که زن به محض اینکه مالکیت مهریه را در دست می‌گیرد، قادر است، آنچه را زوج به عنوان مهریه تعهد کرده، با اقدامات قانونی اخذ کند.
اگر برای مدت زمان پرداخت مهریه از جانب مرد به شخص زن شرطی تعیین نشده و برای آن هیچگونه عذری نیز مشخص نشده باشد، مهریه عندالمطالبه خواهد بود. بر اساس آنچه که پیش‌تر درباره وصول مهریه عندالمطالبه گفته شد، زن با استناد به اسناد رسمی قادر است تا مهریه عندالمطالبه را وصول کند. همینطور میتوان با مراجعه به دادگاه ها و شورای حل اختلاف برای دادخواست مهریه اقدام کرد. اگر مرد مهریه را به زن پرداخت نکند، امکان دارد به درخواست زن روانه زندان شود.
مهریه عندالاستطاعه
سنگین بود میزان مهریه‌های تعیین شده برای مردان، که در برخی موارد باعث میشود تا مرد توانایی پرداخت آن را نداشته باشد و حتی به زندان بیافتد، سبب شده که قانون‌گذار شرط عندالاستطاعه را برای مهریه قراردهد. در این حالت مهریه عندالمطالبه به مهریه عندالاستطاعه تبدیل میشود. در این نوع از مهریه، ملاک تشخیص و تعیین دارایی‌های مرد به شمار می‌رود. برای مثال اگر مرد مالی دارد و زن تصمیم دارد تا از آن بگیرد، اما زن نتواند این موضوع را ثابت کند، وی نخواهد توانست تا مهریه را دریافت کند.
موضوعاتی مانند اینکه مرد باید شاهدی را احضار کند یا خیر، و یا مرد ادعای عدم استطاعت را دارد و زن خلاف این موضوع را اثبات کند، همه این موضوعات از جمله موارد مبهم محسوب می‌شوند که باید تکلیفشان مشخص شود. عندالاستطاعه بودن یک مرد زمان مشخصی نخواهد داشت و با توجه به میزان مهریه تعیین خواهد شد. این شرط نه به نفع بانوان و به نفع آقایان است، اما شرطی است که مهریه را واقعی خواهد کرد. در حقیقت این کار باعث میشود تا مهریه‌های بالا نیز بی اعتبار شوند.
تفاوت مهریه عندالمطالبه و عندالاستطاعه
همانطور که قبلا نیز اشاره کردیم، مهریه عندالمطالبه به مهریه ای گفته میشود که از زمان عقد ازدواج بر عهده مرد قرار می‌گیرد. مهریه عندالمطالبه به نوعی است که هر زمان زن آن را مطالبه کند، مرد موظف است که آن را پرداخت کند. این مورد یکی از تفاوت‌های کلیدی مهریه عندالمطالبه و عندالاستطاعه است. در مهریه عند الاستطاعه زن موظف است تا برای دریافت مهریه خود، مقدار دارایی‌های مرد را نام برده و وجود آن ها را اثبات کند؛ اما در مهریه عندالمطالبه این مرد است که باید ثابت کند که توان پرداخت را ندارد.
راهکارهای مطالبه مهریه به وسیله زوجه
زن برای مطالبه مهریه عندالمطالبه یا مهریه عندالاستطاعه باید مراحل زیر را طی کند:
- مراجعه زن به یک دفتر ازدواج
- تقدیم کپی و اصل سند به دفترخانه
- ارائه درخواست کتبی اجرائیه به یک دفترخانه
- پرداخت هزینه‌های حق الاجرا
- صدور اجرائیه
- ابلاغ اجرائیه به زوج و مشخص نمودن ۱۰ روزه به مرد جهت پرداخت مهریه
- پس از به پایان رسیدن مهلت پرداخت، مراجعه به اجرای ثبت
- درخواست به منظور تشکیل پرونده
- ثابت کردن دارایی‌های مرد از سوی زن از طریق استعلام اموال
- گذشت فرصت ۶ ماهه سازمان ثبت اسناد به منظور شناسایی دارایی‌های زن و شوهر
- ممنوع الخروج نمودن زوجین در مواقعی که اموالی برای توقیف وجود نداشته باشد.
- ثبت نام کردن در سامانه ثنا
- جهت وصول مهریه‌های زیر ۲۰ میلیون تومان: بایستی به شورای حل اختلاف مراجعه شود.
- به منظور وصول مبالغ بالاتر نیز باید به یک دادگاه خانواده مراجعه شود.
- تقدیم نمودن دادخواست مطالبه مهریه برای سند ازدواج
- پرداخت نمودن هزینه‌های دادرسی
- دادن درخواست برای صدور قوانین
- درخواست تقاضا برای توقیف اموال مرد پیش از ابلاغ به زوجه
- مشخص نمودن رسیدگی به دادخواست مهریه
- فرآیند و مراحل دادرسی در دادگاه
- صدور حکم قطعی
- اجرای حکم
- صادر نمودن حکم قطعی و همچنین حکم جلب از سوی دادگاه
مطلب پیشنهادی: وکیل خانواده
نتیجه گیری
در این مقاله تلاش کردیم تا شما را با مهریه عندالمطالبه و عندالاستطاعه و تفاوت‌های این دو آشنا کنیم. لازم است بدانید که درصورت نپرداختن مهریه، ممکن است مرد روانه زندان شده و در صورت پرداخت نیز، محدودیت‌های اعمال شده برای مرد برداشته خواهد شد. بر اساس قوانین جدید مطالبه مهریه پس از درخواست اعسار از سوی زوجه، معوق ماندن اقساط مهریه و صدور حکم جلب برای مرد، به آزادی وی منجر میشود. از جمله اهداف این قوانین، کاستن از محکومیت‌ها برای مردان و زندانی شدن آنان است.
سؤالات متداول
مهریه عندالمطالبه به این معناست که اگر هنگام عقد، مهریه عندالمطالبه تعیین و مقدار آن نیز مشخص شده باشد، زن قادر است هرگاه که بخواهد آن را مطالبه کند.
مهریه را میتوان از نشانههای صداقت و صمیمیت مرد نسبت به همسرش دانست. منظور از مهریه عندالمطالبه چیست؟
مهریه نشانه چیست؟