در این مقاله از سایت ایران وکالت قصد داریم به ذکر انواع جرایم مربوط به بورس اوراق بهادار و کالا و مجازات و تنبیهاتی که قانون برای این دسته از مجرمین در نظر گرفته، بپردازیم. پس با ما همراه باشید.
انواع جرایم بورسی
شاید بهتر باشد که در ابتدا به تعریف جرم در بورس و بازار اوراق بهادار بپردازیم. به طور کلی هر عملی که منجر به نقض قوانین بازار سرمایه اعم از بازار اوراق بهادار و نهادهای مالی جدید شود، جرم محسوب شده و برای تسهیل در روند سیاستهای کلی اصل ۴۴ قانون اساسی، قانونگذار اقدام به وضع و ترک برخی افعال در زمینه اوراق بهادار میکند. جرایم مربوط به بورس اوراق بهادار و کالا به شرح زیر میباشد:
۱.جرم معامله بر اساس اطلاعات محرمانه: بر اساس بند ۳۲ ماده یک قانون، اطلاعات محرمانه را در مورد هرگونه اطلاعات فاش نشده برای عموم میداند. در واقع این اطلاعات میتواند بر معاملات یا ناشر آن به شکل مستقیم یا غیر مستقیم مربوط شود. در نهایت بر تصمیم سرمایه گذاران و حتی قیمت اوراق بهادار هم تاثیر میگذارد.
۲.جرم سوء استفاده از اطلاعات محرمانه: این جرم زمانی اتفاق میافتد که به شکل عمد، اطلاعاتی که در بازار منتشر نشده را علنی کند. به این ترتیب میتواند بر قیمت اوراق بهادار تاثیر بگذارد. با ارائه این اطلاعات به عموم، اقدام به خرید و فروش اوراق بهادار می کنند. دلیل اینکه این عمل جرم محسوب میشود این است که افراد نسبت به بازار اوراق بهادار سلب اعتماد کرده و به سرمایهگذاران لطمه وارد میشود.
۳.جرم ایجاد موجبات افشاء و نشر در موارد غیر مقرر: اساس تصمیم گیری در خرید و فروش اوراق بهادار در واقع متصل به اطلاعاتی است که فرد سرمایهگذار آنها را به دست میآورد. بنابراین یکی از عواملی که در معاملات ثانویه بسیار با اهمیت است، اطلاعرسانی در این زمینه میباشد. به همین جهت جرم افشاسازی این اطلاعات، بیشترین درصد جرایم را به خود اختصاص داده است.
۴.جرم دستکاری بازار: اعمالی نظیر افزایش سهام یک شرکت با شایع پراکنی و گردآوری سهام با قیمت کم برای به دست آوردن سود، خرید و فروش صوری و همینطور سفارشات چینی، جزء جرم دستکاری بازار محسوب میشود. این جرم به نوعی در نرخ اوراق بهادار یا تصمیم سرمایهگذاران تاثیر گذار است.
۵.جرم نشر آگهی بدون تایید گرفتن از سازمان بورس: به موجب قوانین مربوط به بازار اوراق بهادار، تمامی پذیرهنویسیها میبایست بعد از کسب تاییدیه از سازمان بورس انجام شود. چنانچه خلاف این عمل صورت گیرد، به معنای تخلف مدیران شرکت میباشد.
۶.جرم سوء استفاده کارگزاران و معاملهگران از اوراق بهادار مشتریان: معنای این جرم این است که معامله گر یا کارگزار، اوراق بهاداری که جهت معامله به او سپرده شده را به سود خود یا شخص دیگری و در جهت خلاف قوانین، استفاده کند.
دیگر جرایم بورسی
علاوه بر موارد ذکر شده در مورد جرایم مربوط به بورس اوراق بهادار و کالا، یک لیست دیگری از جرایم نیز برای شما ذکر میکنیم. به این ترتیب با داشتن اطلاعات بیشتر در این زمینه، بهتر میتوانید در فعالیتهای مربوط به اوراق بهادار و بورس شرکت کنید.
- جرم مربوط به تخلف از قوانین در گردآوری، اظهارنظر و تایید مدارک جهت ارائه به سازمان مذکور
- جرم سوء استفاده از گزارشات و اطلاعات خلاف مربوط به اوراق بهادار
- جرم عدم ارائه گزارش به سازمان به وسیله معاملهگران، کارگزاران و مشاوران سرمایهگذاری
- جرم انجام فعالیتهایی که نیاز به گرفتن مجوز داشته و یا معرفی کردن خود با آن عناوین
مجرمین جرایم مربوط به بورس اوراق بهادار و کالا
نوع دیگری از مجرمین نیز هستند که به شرح زیر میباشند:
- هر شخصی که در گواهینامه سپردهگذاری تغییراتی ایجاد کند.
- هر فردی که قبل از ثبت شرکت، به انتشار سهام بپردازد.
- هر فردی که قبل از پرداخت مبالغ کلی سهام، اقدام به صدور آن کند.
مجازات کیفری و مدنی مجرمین مربوط به اوراق بهادار
مجازات کیفری و مدنی مجرمین جرایم مربوط به بورس اوراق بهادار و کالا به این شرح میباشد: ۳ ماه تا یکسال حبس تعزیری به همراه پرداخت نقدی برابر دو تا پنج برابر سود کسب شده. چنانچه اگر در جرایم ذکر شده، این زیان به دیگر اشخاص نیز وارد شود، این افراد میتوانند به مراجع مربوطه مراجعه و دادخواست خود را ارائه کنند. اما اگر در این خصوص اتهامی به شما وارد شده باشد، میتوانید از وکیل جرایم مالی و اقتصادی در این امر کمک بگیرید.
برای مطالعه مقاله مربوط به جرایم خیانت در امانت کلیک کنید.
جرایم بورسی چگونه اجرا میشود؟
بر اساس ماده ۵۲ قانون مربوط به بازار اوراق بهادار، سازمان بورس موظف است مدارک و شواهد مربوط به تخلفات و جرایم مربوط به بورس اوراق بهادار و کالا را بر اساس اعلام وصول گزارش جمعآوری کرده و بعد از ارجاع به مراجع قضایی، با عنوان شاکی پیگیری کند. حضور بهترین وکیل در زمینه جرایم مربوط به بورس اوراق بهادار و کالا میتواند به پیشبرد پرونده شما کمک بسزایی کند.
مراجع رسیدگی به جرایم بازار اوراق بهادار
مراجعی که به جرایم مربوط به بورس اوراق بهادار و کالا میپردازند، شامل دادسرا و دادگاه عمومی کیفری میباشد. اما مراجع رسیدگی به اختلافاتی مانند اختلاف میان کارگزاران و مشاوران سرمایهگذاری، مربوط به مراجع اختصاصی غیر دادگستری مانند هیات داوری میباشد.
به همین جهت برای اجرای سیاستهای مربوط به اصل ۴۴ قانون اساسی، قوه قضاییه شعبی را در نظر گرفته است. این شعبه با نام شعبه اول بازپرسی دادسرای امور اقتصادی، در مجتمع قضایی امور اقتصادی برای رسیدگی به این امور و شکایات حاصله از تخلفها در نظر گرفته است.
مطالب پیشنهادی: جرایم گمرکی
تنبیهات جرایم مربوط به بورس اوراق بهادار و کالا
قانونگذار برای جرایم مربوط به بورس اوراق بهادار و کالا تنبیهاتی در نظر گرفته است. این جرایم با توجه به نوع تخلف باهم متفاوت است که شامل موارد زیر است.
- جریمه نقدی
- محدود کردن حوزه فعالیت
- معلق شدن فعالیت یا لغو مجوز فعالیت
سخن پایانی
در این مقاله از سایت ایران وکالت به ذکر تخلفها و جرایم مربوط به بورس اوراق بهادار و کالا پرداختیم. لازم به ذکر است که یادآور شویم بر اساس قانون، شکایات بورسی که اختلافی هستند، توسط هیات داوری بورس رسیدگی میشود. سازمان بورس موظف است مدارک مرتبط به تخلفات را از فعالان یا دیگر اشخاص حقیقی گردآوری کند. سپس موضوع جرم را بعد از اعلام و ارجاع به مراجع قضایی، با عنوان شاکی مورد پیگیری و در دستور کار قرار دهد.
بازار سرمایه یکی از بهترین محیط ها برای گردآوری وجوه کم و همینطور از ابزارهای معاملات کلان از جمله اوراق بهادار است. البته که ورود به این بازار روش ها و حساسیت های خاص خود را دارد. گاهی برخی شرایط موجب به وجود آمدن جرایم مربوط به بورس اوراق بهادار و کالا می شود؛ مانند گسترش شکلگیری نهادهای مالی و همینطور دامنه فعالیت آنها.
سوالات متداول
این تنبیهها شامل چهار مرحله اخطار کتبی، جریمه نقدی، محدود کردن حوزه فعالیت و در نهایت معلق شدن از فعالیت و لغو مجوز فعالیت می باشد.
مراجع رسیدگی به جرایم بازار اوراق بهادار، دادسرا و دادگاه عمومی است. اما مرجع رسیدگی به اختلافات هیات داوری است. تنبیههای مربوط به جرایم بازار اوراق بهادار چیست؟
مراجع رسیدگی به جرایم بازار اوراق بهادار را بگویید؟