در دنیای پزشکی، پزشکان و متخصصان نیز ممکن است دچار خطا و اشتباه شوند. مهم‌ترین رابطه حقوقی بین بیمار و پزشک این است که پزشک موظف است تمامی توانایی و مهارت خود را به کار گیرد تا پروسه درمان به نتیجه مطلوب برسد. ممکن است به نظر برسد که تخلف با جرم تفاوتی ندارد؛ ولی اینطور نیست. میان جرایم و تخلفات پزشکی تفاوت هایی وجود دارد. در این مقاله از سایت ایران وکالت سعی داریم، شما را با جرایم و تخلفات پزشکی و تفاوت جرایم و تخلفات پزشکی آشنا کنیم.
جرایم و تخلفات پزشکی چیست؟
جرایم پزشکی به اقداماتی گفته میشود که در قانون اساسی درصورت ارتکاب به آنها قانون‌گذار طبق چهارچوب‌هایی برای آن مجازات درنظر گرفته است. این اقدامات اگر از عمد و از روی تقصیر باعث خسارت‌های اساسی شوند، جرم‌انگاری میشوند. با این حال ممکن است بعضی از اقدامات پزشکان موجب نارضایتی شوند که جزء جرایم پزشکی محسوب نمی‌شوند و تحت عنوان تخلفات پزشکی از آنها یاد میشود که در آن پزشک خلاف قانون و مقررات صنفی رفتار کرده است و شامل مسائلی همچون: سهل انگاری در انجام وظیفه، افشا کردن اسرار بیمار و … میشود.
تفاوت دیگر میان جرائم و تخلفات پزشکی نحوه رسیدگی به آنها است، جرائم پزشکی در حیطه صلاحیت محاکم عمومی دادگستری است؛ ولی متولی تخلفات پزشکی نظام پزشکی است. هیأت‌های بدوی انتظامی به تخلفات پزشکی رسیدگی می‌کنند؛ اما رسیدگی این هیأت‌ها مانع رسیدگی محاکم قضایی نمی‌شود. به دلیل اینکه ممکن است پزشک اقدام به عملی نماید که واجد وصف مجرمانه باشد و از آنجایی که چنین امری تخلف نیز محسوب میشود، محاکم دادگستری و هیأت های بدوی انتظامی هرکدام جداگانه می‌توانند به موضوع رسیدگی کنند.
در اکثر مواقع میتوان هم به سازمان نظام پزشکی و هم به محاکم دادگستری همزمان مراجعه کرد و این به معنای صلاحیت نداشتن مرجع دیگر نمی‌باشد. برای اینکه بهترین نتیجه را بگیریم، بهتر است از بهترین وکیل ممکن کمک بگیریم تا هم حق کسی پایمال نشود و هم مجبور به پرداخت هزینه اضافی نگردیم.
تخلفات پزشکی چه مواردی را شامل میشود؟
۱) سهل‌انگاری در انجام وظیفه و عدم رعایت موازین علمی، شرعی و قانونی
طبق ماده ۳ قانون آیین نامه انتظامی رسیدگی به تخلفات، پزشکان باید طبق قوانین و با رعایت نظامات دولتی انجام وظیفه کرده و از هر‌گونه سهل‌انگاری پرهیز کنند. اقداماتی که توسط پزشکان و جراحان انجام میشود به دلیل اینکه کار حساسی است، نیاز است که پزشک دارای دانش علمی و صلاحیت کافی باشد.
فارغ التحصیلان رشته پزشکی و مرتبط پس از گرفتن پروانه پزشکی مجاز به فعالیت با توجه به توانایی و تخصص خود هستند.برای مثال جراحی پلاستیک یکی از شاخه‌های پزشکی می‌باشد که در سطح فوق تخصصی قرار دارد و برای انجام آن بعد از گذراندن دوره پزشکی عمومی نیاز به گذراندن دوره تخصصی جراحی عمومی می‌باشد و پس از آن می‌توانند وارد دوره فوق تخصصی جراحی پلاستیک را شوند.
از آنجایی که آمار شکایت از پزشک علی‌الخصوص پزشکانی که اقدام به جراحی زیبایی می‌کنند بالاست طبق بند( ث ) قانون ۲۹ آیین نامه رسیدگی به تخلفات پزشکی، پزشک عمومی که اقدام به جراحی زیبایی کند، ۶ ماه تا یک سال از فعالیت پزشکی محروم و در صورت ادامه این روند، پروانه پزشکی وی لغو میشود.
در صورتی که اقدامات چنین پزشکی منجر به تلف جان یا نقص عضو و یا هر گونه خسارت مالی وارده به زیان گردد، در این صورت پرونده پزشک متخلف باید طبق قانون بررسی شود و اگر اتهام وی به اثبات رسید، باید مجازات و از کار طبابت منع گردد که یکی از مجازات‌ها پرداخت دیه به شاکی و یا خانواده اولیای دم است.
۲) افشا نمودن اسرار و نوع بیماری
ماده ۶۴۸ قانون مجازات اسلامی بیان می‌دارد کلیه کسانی که به مناسبت شغل یا حرفه خود محرم اسرار محسوب میشوند، هرگاه اسرار پزشکی بیماران را در غیر از موارد قانونی افشا کنند، قانون آنها را به مجازات مقرر در این ماده محکوم خواهد کرد. بنابراین اگر شخصی به پزشکی مراجعه کند و پزشک مزبور پس از معالجه، نام بیمار و نوع بیماری او را در مجله یا روزنامه اعلام نماید، با وجود سایر شرایط قابل تعقیب خواهد بود. افزون بر آن، پزشک بنابر مقررات صنفی خود نیز تخلف کرده و برای او مجازات انتظامی در نظر گرفته میشود.
۳) انجام اعمال خلاف شئون پزشکی
مواردی همچون اعتیاد، فساد اخلاقی، کلاهبرداری، عضویت در شرکت های هرمی، تبانی با برخی موسسات سرویس‌های آمبولانس خلاف شئونات پزشکی است و در صورت تخلف، مجازات آن توسط هیات های عالی انتظامی انجام میشود.
۴) جذب بیمار از طریق تبلیغات گمراه کننده
طبق ماده ۱۴ آیین نامه دادن وعده‌های غیرواقعی و واهی از قبیل بلند کردن قد افراد بالغ ممنوع می‌باشد.
جرایم پزشکی شامل چه مواردی میشود؟
- بیشتر جرایمی که رخ می‌دهد مربوط به جرایم غیرعمدی و سهوی است، گاهی پزشک به علت سهل انگاری و یا اهمال کاری باعث ضرر جانی و مالی بیمار میشود و این موضوع ممکن است به دلیل عدم مهارت و دانش کافی باشد. همچنین ممکن است باعث روند درمانی اشتباه و یا نسخه نسخه نویسی اشتباه شود.
- از دیگر جرایم غیرعمدی میتوان به بی‌احتیاطی پزشک اشاره کرد که ممکن است بیمار دچار عوارض ناشی از درمان شود. بعضی شکایت‌ها مربوط به نحوه برخورد پزشک و کادر درمان با بیمار است که در این صورت بیمار میتواند از پزشک شکایت کند.
- مورد دیگری که جرم محرز محسوب میشود عدم پذیرش بیمار اورژانسی که در معرض خطر جانی قرار دارد، به هر دلیلی اگر مرکز درمانی یا پزشک بیمار را نپذیرد به موجب قانون جرم شناخته میشود.
وکیل جرایم پزشکی بهتر است چه کسی باشد؟
تشخیص دادن جرایم و تخلفات پزشکی کار دشواری است. پی بردن به این موضوع که کدام اقدام پزشک تخلف پزشکی و کدام اقدام جرم محسوب میشود، مسئله بسیار مهمی است. به همین دلیل در انتخاب وکیل باید دقت کنیم. بهترین وکیل پزشکی باید از حرفه ای ترین وکلای پایه یک دادگستری باشد تا بتواند جرایم و تخلفات پزشکی را تشخیص دهد و برای احقاق حق موکل اقدام کند.
کجا میتوانیم جرایم و تخلفات پزشکی را پیگیری کنیم؟
برای پیگیری جرایم و تخلفات پزشکی، بیمار میتواند همزمان هم از محاکم دادگستری و هم از نظام پزشکی شکایت کند. همچنین میتواند از بهترین وکیل کیفری متخصص جرایم و تخلفات پزشکی کمک بگیرد.
سخن آخر
در این نوشته تلاش کردیم تا شما را با جرایم و تخلفات پزشکی و تفاوت میان جرایم و تخلفات پزشکی آشنا کنیم. اگر قصد دارید به خاطر جرایم و تخلفات پزشکی به مراجع قضایی شکایت کنید، با یک وکیل پزشکی مشورت کنید.
سوالات متداول
فرق دادسرای جرایم و تخلفات پزشکی و دادگاه عمومی چیست؟
دادسرای جرایم و تخلفات پزشکی به تخلفات پزشکی رسیدگی می کند ولی دادگاه عمومی به جنبه قضایی و حقوقی جرم رسیدگی می کند.
آیا شورای حل اختلاف صلاحیت رسیدگی به اختلافات پزشکی را دارد؟ا
برای مسائلی از قبیل اختلاف بین جامعه پزشکی و مبلغ کمتر از میلیون تومان می توان به شورای حل اختلاف مراجعه کرد.