دعوی ابطال واقعه فوت غالبا درپی پیدا شدن فرد مفقودالاثر است. زمانی که فردی فوت کند، اعمال مدنی او متوقف می‌شود. بنابراین پس از فوت شخص، وارثان وی موظفند تا گواهی فوت متوفی را به نماینده‌ی ثبت احوال ارائه کنند، تا واقعه فوت وی ثبت گردد. حال اگر ثابت شود که فرد موردنظر زنده است، باید ثبت واقعه فوت باطل شود.
در ادامه‌ی مطلب از ایران وکالت ، بیشتر درباره‌ی ابطال واقعه فوت، شرایط، مدارک مورد نیاز برای ارائه‌ی دادخواست توضیح خواهیم داد، اما قبل از آن نیاز است که با صدور حکم فرد غایب و حکم فرضی فوت غایب تآشنا شوید.
اگر به هر دلیلی نیاز به مشاوره حقوقی دارید، روی لینک مربوط به آن کلیک کنید.
چه کسانی می توانند به اعلان واقعه فوت و اخذ گواهی فوت اقدام کنند؟
زمانی که فردی فوت کنند، افراد زیر میتوانند نسبت به اعلان واقعه فوت اقدام کنند:
- نزدیک‌ترین خویشاوند متوفی یا کسی که به هنگام فوت حاضر بوده است. چنین کسی باید مدرک شناسایی ارائه کند.
- مأمور انتظامی متصدی
- صاحب مکانی که وفات در آنجا اتفاق افتاده است.
- متصدیان قبرستان
- مقامات قضایی و نظامی
- گروه‌های امدادی
برای تصدیق واقعه فوت گواهی پزشک لازم است. درصورتی‌که پزشک حاضر نباشد، دونفر شاهد باید واقعه فوت را تصدیق کنند.
اما اگر فردی برای مدت طولانی غایب باشد، حکم فوت فرد غایب با چه مراتب و شرایطی صادر می‌شود؟ در قسمت بعد به این پرسش پاسخ خواهیم داد.
حکم فوت فرد غایب چگونه صادر می شود؟
اگر فردی به مدت طولانی غایب و مفقودالاثر باشد، به موجب قانون باید در یکی از جراید محل یا روزنامه‌های کثیرالانتشار تهران برای سه‌بار متوالی و هربار به فاصله‌ی یک‌ماه آگهی فوت وی منتشر شود. اگر تا یک سال پس از انتشار اولین آگهی، حیات فرد غایب اثبات نشود، حکم موت فرضی او داده می‌شود. حکم فرضی برای تثبت فوت در ثبت احوال ملاک نیست، بلکه ملاک ثبت فوت فرد در ثبت احوال حکم قطعی دادگاه است. مدیران دفتر دادگاه موظفند، نامه‌ای رسمی به ثبت احوال نوشته و یک نسخه از رأی قطعی را برای آن‌ها بفرستند. همچنین تحت شرایط زیر شخص غایب عادتاً زنده فرض نمی‌شود:
ده سال کامل از آخرین خبر مبنی بر زنده بودن فرد غایب گذشته باشد و در این مدت سن غایب از ۷۵ سال گذشته باشد.
زمانی که فرد موردنظر جزء نیروهای مسلح بوده و به هنگام جنگ مفقود شده باشد. ضمناً سه سال تمام از تاریخ انعقاد صلح گذشته باشد و هیچ‌کس خبری از فرد مذکور نداشته باشد. اگر جنگ منتهی به انعقاد صلح نشده باشد، مدت مزبور ۵ سال بعد از پایان جنگ درنظرگرفته می‌شود.
زمانی که فرد موردنظر در سفری دریایی بوده و کشتی در آن مسافرت ازبین رفته باشد. هنگامی که ۳ سال کامل از زمان تلف شدن کشتی بگذرد و از مسافر موردنظر خبری نرسد، فرد غایب عادتاً فوت شده دانسته می‌شود. اگر شخصی درنتیجه‌ی واقعه‌ای غیر از آنچه گفته شد، مفقود شود یا سوار هواپیما شده‌باشد، حکم فوت فرضی وی پس از ۵ سال از تاریخ گم شدن صادر می‌شود. حال اگر فرد مفقود شده بازگردد، لازم است ثبت واقعه فوت باطل گردد.
ابطال واقعه فوت
در موارد زیر شخص یا هر ذی‌نفعی می‌تواند دادخواست ابطال واقعه فوت را به دادگاه تقدیم کند:
- شخصی خلاف واقع فوت کسی را اعلان کرده باشد.
- شخصی برای مدت طولانی غایب باشد و بازماندگان وی واقه فوت او را ثبت کند، اما پس از مدت طولانی، مشخص شود که شخص زنده است.
در این شرایط، شخص موردنظر یا یکی از نزدیکان او میتوانند به دادگاه مراجعه کنند و ابطال واقعه فوت را تقاضا کنند.
مطالعه بیشتر: تغییر نام خانوادگی
مدارک مورد نیاز برای طرح دادخواست ابطال واقعه فوت
مدارک زیر برای تقاضای ابطال واقعه فوت نیاز است:
- تصویر مصدق شناسنامه (اختیاری)
- تصویر مصدق گواهی فوت
- کارت ملی (به‌منظور احراز هویت)
- کارت بانکی (به‌منظور پرداخت هزینه دادرسی)
اگر مدارک اختیاری مذکور در اختیار نباشد، فرد می‌تواند دلایل زیر را به دادگاه ارائه کند:
- شهادت شهود و مطلعان
- معاینه محلی
- درخواست جلب‌نظر کارشناس
- درخواست استعلام
- شماره‌ی پرونده‌ی استنادی
- سایر دلایل یا مستندات
فرم دادخواست ابطال واقعه فوت
نمونه‌ای از فرم دادخواست ابطال واقعه فوت به دادگاه عمومی به صورتی است که در جدول زیر آمده است:
| مشخصات طرفين | نام | نام خانوادگی | نام پدر | شغل | محل اقامت |
| خواهان (منظور شخصی است که فوت او ثبت شده است) | |||||
| خوانده | |||||
| وكيل يا نماينده قانونى | |||||
| تعيين خواسته و بهاي آن | [در این قسمت باید نوشته شود: ابطال واقعه فوت] | ||||
| دلايل و منضمات دادخواست | [در این قسمت لازم است مواردی از این قبیل ذکر شود: كپي مصدق سند مالكيت، معاينه و تحقيق محلي با جلب نظر كارشناس رسمي دادگستري] | ||||
| رياست محترم مجتمع قضايي «نام شهرستان محل وقوع ملك»
باسلام احتراماً به استحضارمي رساند: اداره ثبت ……………………………..اقدام به ثبت واقعه فوت و درج آن در اسناد سجلی نموده است، حال آن که به لحاظ ………………………………..این اقدام صحیح نبوده است؛ لذا رسیدگی و صدور حکم بر ابطال ثبت واقعه فوت مورد استدعا است. با تشکر و احترام محل امضاء – مهر – انگشت
|
|||||
سخن آخر
در این نوشته کوشیدیم تا شما را با ثبت واقعه فوت فرضی و ابطال واقعه فوت آشنا کنیم. درصورتی که با چنین دعوی حقوقی روبه‌رو شده‌اید، بهتر است که با یک وکیل ثبت احوال مشورت کنید.
سؤالات متداول
خود شخص یا هریک از افراد ذینفع میتوانند تقاضای ابطال واقعه فوت کنند.
دادگاههای عمومی دادگستری به دعوی ابطال واقعه فوت رسیدگی میکند. بهویژه دادگاه عمومی دادگستری محلی که حکم فوت فرضی را صادر کرده است. چه کسانی میتوانند ابطال واقعه فوت را تقاضا کنند؟
کدام مرجع قضایی به دعوی ابطال واقعه فوت رسیدگی میکند؟