انتخاب نام خانوادگی اشخاص به دست خودشان نبوده و به پیشینه خانواده فرد وابسته است. نام خانوادگی در تمام مدارک شخص ثبت می‌شود و همچنین روزانه افراد زیادی او را با این نام صدا می‌زنند. ممکن است افرادی زیادی به دلایل از نام و نام خانوادگی خود ناراضی باشند و تصمیم به تغییر نام خانوادگی خود گرفته باشند.
پس از تولد سازمان ثبت احوال کشور، برای نوزاد تازه متولد شده شناسنامه صادر می‌کند. اگر شخصی به هر دلیلی تصمیم به ایجاد تغییر در شناسنامه خود بگیرد، نیاز به تایید مراجع صالح است. در این از مقاله ایران وکالت با ما همراه باشید تا به بررسی مراحل و شرایط تغییر نام در شناسنامه بپردازیم.
شرایط تغییر نام خانوادگی
سند هویتی هر شخص شناسنامه وی است؛ که برای ایجاد تغییر در آن باید از طریق مراجع ذیصلاح اقدام نماید. هر شخص فقط یکبار می‌تواند در طول عمر خود اقدام به تغییر نام خانوادگی خود کند؛ پس این تصمیم بسیار مهم است. برای ایجاد هرگونه تغییر در شناسنامه، مراحلی وجود دارد مه دارای پیچیدگی‌های زیادی است. از این رو پیشنهاد می‌شود با بهترین وکیل ثبت احوال مشاوره‌ای در این زمینه داشته باشید.
طبق ماده ۸ قانون ثبت: ” اسناد ولادت و مرگ و شناسنامه و گواهی ولادت و برگ ولادت و اعلامیه‌ها و اطلاعیه‌ها و دفاتر ثبت کل وقایع و نام خانوادگی از اسناد رسمی است و تا زمانی که به موجب تصمیم هیات حل اختلاف یا رأی دادگاه بر حسب مورد تصحیح یا باطل نشده به قوت خود باقی می‌باشد. “
برای تغییر نام خانوادگی شرایط زیر لازم است:
- شخص باید به بالای ۱۸ سال، سن داشته باشد.
- اگر فرد زیر ۱۸ سال باشد باید گواهی رشد خود را به داشته باشد؛ همچنین حضور پدر یا پدربزرگ پدری فرد ضروری است.
- برای کودکان قیم قانونی، شخص باید همراه با مدرکی که قیومت او را احراز کند حضور داشته باشد.
مدارک مورد نیاز برای تغییر نام خانوادگی:
- تنظیم درخواست تغییر نام خانوادگی.
- ارائه اصل شناسنامه به همراه ۲ نسخه کپی.
- همراه داشتن اجازه نامه رسمی از دفاتر اسناد رسمی که توسط پدر یا پدربزرگ پدری فرد تنظیم شده است.
- همچنین اجازه نامه رسمی، از کسی که در دارای آن نام خانوادگی مورد درخواست تقدم است.
مدارک مورد نیاز برای تغییر نام خانم‌ها به نام خانوادگی همسرشان
- تنظیم و ارائه درخواست تغییر نام خانوادگی.
- اصل و کپی شناسنامه فرد.
- اجازه نامه از شوهر.
- اصل و کپی از سند ازدواج و کلیه صفحات شناسنامه شوهر.
در چه مواقعی می‌توان درخواست تغییر نام خانوادگی داد؟
شما باید بدانید که نمی‌توانید هر زمان که دلتان خواست به ثبت احوال رفته و به تغییر نام خانوادگی خود اقدام کنید. بلکه برای انجام این کار، شرایطی لازم است؛در صورت شامل بودن یکی از آن شرایط، می‌توانید برای تغییر نام خانوادگی خود اقدام نموده و به ثبت احوال مراجعه کنید و درخواست خود را اعلام کنید. این شرایط عبارت‌اند از:
- نام خانوادگی فرد جزو نام‌های خارجی باشد. مانند: سزار، الکس، جاناتان
- نام خانوادگی شخص بیش از دو کلمه باشد؛ یا بیشتر از یک کلمه یا حرف یا عدد باشد. مانند : سه اصل شیرازی
- نام خانوادگی شخص ترکیبی از کلمات رکیک و ناپسند باشد. مانند: گدازاده، پدر سوخته
- نام‌های خانوادگی که با ارزش‌های یک فرهنگ مغایرت دارد. مانند: شیطان صفت، کافر، مرتد، کفر گو
- نام خانوادگی شخصی که بطور مطلق و مضاف اسم مکانی یا محلی باشد. مانند: تهرانی، اصفهانی
- هنگامی که نام خانوادگی القابی باشد که مربوط به عناوین علمی، موسسات، مناصب دولتی از کشور و لشکر باشد مثل استاد، دکتر، دانشگاه، سرهنگ، وزیر
- زن با داشتن اجازه نامه از طرف شوهر، دیگر نیاز به رعایت حق تقدم ندارد. در صورت طلاق با درخواست هر یک از طرفین، شناسنامه زن به حالت اولیه خود بازگشته و نام خانوادگی شوهر از شناسنامه زن حذف می‌شود. در صورت فوت شوهر، زن می‌تواند تا وقتی که مجدداً ازدواج نکرده، نام خانوادگی همسر خود را حفظ کند یا آن را به نام خانوادگی خودش تغییر دهد.
- در صورتی که نام خانوادگی پدر تغییر پیدا کند، تغییر نام خانوادگی فرزندانی که سن آن‌ها کمتر از ۱۸ سال است با درخواست پدر امکان پذیر است و برای فرزندان بالای ۱۸ سال بدون رعایت حق تقدم و با اجازه پدر امکان پذیر است. با توجه به تبصره ماده ۴۱، اگر پدر خانواده نام خانوادگی را تغییر دهد و سپس فوت کند؛ هر یک از فرزندان می‌توانند نام خانوادگی خود را به نام خانوادگی جدید پدرشان تغییر دهند.
درخواست تغییر نام خانوادگی چقدر طول می‌کشد؟
صادر شدن رای نهایی در ارتباط با این مسئله، معمولا یک تا سه ماه زمان می‌برد. پس از ارائه گواهی قطعیت دادنامه به اداره ثبت احوال، حدود یک الی دو هفته بعد شناسنامه جدید برای فرد صادر می‌شود. البته اگر شخص درباره این درخواست تجدید نظر کند؛ این درخواست حدوداً یک تا دو ماه به طول می‌انجامد.
جمع بندی
همانطور که متوجه شدید مراحل و شرایط درخواست تغییر نام خانوادگی مشمول قوانین زیادی می‌شود و ممکن است که با درخواست شما مخالفت شود. در این مواقع شما می‌توانید برای کسب اطلاعات بیشتر با ایران وکالت تماس فرمایید. گروه مشاوره‌ی حقوقی ما آماده‌ی پاسخ گویی به نیازها و سوالات شما به صورت رایگان می‌باشد.
سوالات متداول در خصوص تغییر نام خانوادگی
مرجع صالح برای تغییر نام خانوادگی کدام است؟
شخصی که درخواست تغییر نام خانوادگی خود را دارد می تواند با مدارک لازم به سازمان ثبت احوال مربوطه محل تولد خود مراجعه کند.
آیا هر کسی که بخواهد می تواند نام خانوادگی خود را تغییر دهد؟
خیر، فقط در شرایطی که نام خانوادگی کلمات رکیک و نامناسب باشد و یا دو کلمه ای باشد و موارد دیگری که در متن ذکر شده است.