آدم ربایی به معنای انتقال شخصی به مکانی دیگر بدون رضایت او است؛ بنابراین اگر انتقال به فضایی دیگر با رضایت شخص باشد، آن را آدم ربایی نمی‌دانند. عدم رضایت شخص می‌تواند ناشی از زور، اجبار، تهدید و فریب باشد. با توجه به اینکه در قانون برای آدم ربایی، مجازات مشخصی تعیین شده است جرم محسوب می‌شود و از جرائم علیه اشخاص است، این جرم غیرقابل گذشت است و بخشش یا گذشت شاکی خصوصی سبب توقف رسیدگی به این جرم نشده بلکه می تواند از حالت های مختلف سزاوار تخفیف شود.
آدمربایی جرمی است که به غیر از آثار ذهنی و جسمی مخرب که بر فرد ربوده شده دارد، روان خانواده شخص را نیز مختل می‌کند و همچنین اثرات بدی بر کلیت جامعه و امنیت آن نیز خواهد داشت در قانون مجازات اسلامی ، ماده ۶۲۱ به جرم آدم ربایی می‌پردازد و مجازات این جرم را در صورت عنف یا تهدید به حبس درجه چهار و در غیر‌این‌صورت حبس آن به درجه پنج مبدل می‌شود.
مشارکت در آدم ربایی نیز جرم محسوب می‌شود و مشارکت به مجازات فاعل مستقل جرم محکوم می شود. اثبات جرم آدمربایی از طرق ادله اثبات جرم که مشمول: اقرار، شهادت شهود، علم قاضی و سوگند ثابت می‌شود. لازم به ذکر است که اطلاعات کسانی که مطلع هستند، تحقیق، بررسی محلی و سایر ادله نیز می تواند یاری‌گر برای اثبات جرم باشد. برای بررسی کلی و درک بهتر آن با ایران وکالت همراه باشید
مجازات جرم آدمربایی
براساس کتاب تعزیرات قانون مجازات اسلامی در ماده ۶۲۱، مجازات جرم آدمربایی ساده، حبس آن از ۵ تا ۱۵ سال است و در صورتی که سن مجنی‌علیه زیر ۱۵ سال یا عمل ربایش با استفاده از وسیله نقلیه باشد یا به مجنی‌علیه آسیب جسمی یا حیثیتی وارد شود، فرد مرتکب به حداکثر میزان مجازات یعنی ۱۵ سال حبس محکوم خواهد شد و در صورت ارتکاب جرم‌های دیگر به مجازات آنها نیز محکوم می‌شود.
اثبات و تحقق جرم آدم ربایی
اثبات جرم آدم ربایی از راه تحقق عناصر تشکیل دهنده جرم صورت می‌پذیرد که به آنها در ادامه اشاره می کنیم:
مقاله پیشنهادی : خیانت در امانت
عنصر قانونی
قانون مجازات اسلامی در ماده ۶۲۱ و۶۳۱ و ماده واحده قانون تشدید مجازات رانندگان متخلف مصوب سال ۱۳۳۵ عمل آدمربایی را یک جرم انگاری می‌داند و ماده ۶۲۱ قانون مجازات اسلامی تاکید می‌کند که هرکس به جهت مطالبه وجه، مال، انتقام یا به هر قصد دیگری به عنف، تهدید، حیله یا به هر شکلی دیگر شخصا یا توسط فرد دیگراقدام به ربایش کند یا شخص را مخفی نماید؛ به حبس از پنج تا پانزده سال حبس محکوم خواهد شد.
همچنین طبق ماده ۶۳۱ قانون مجازات اسلامی در مبحث نوزادربایی، اختفا یا تعویض نمودن اطفال اين گونه می‌گويد 🙁 كه هر فردی طفلی را که به تازگی متولد شده است را برباید، اقدام به اختفای آن کند یا او را به جای طفلی دیگر که متعلق به زن دیگری غیر از مادر اصلی طفل است، قلمداد کند، به شش ماه تا سه سال حبس محکوم خواهد شد.
عنصر مادی
ربودن افراد به عنف، تهدید، حیله یا به هر نحو دیگری طبق قانون عنصر مادی جرم آدمربایی محسوب می‌شود، یعنی ربایش فرد ار جمله انتفال او از مکانی به مکان دیگر بدون رضایت خود شخص است بنابراین جابه‌جایی و تغییر دادن مکان یکی از مفاهیم اصلی « ربودن » محسوب می‌شود. طبق ماده ۶۳۱ قانون مجازات اسلامی ربایش یا اختفای طفل و همچنین تعویض نمودن اطفال نیز عنصر مادی این جرم تلقی می شود.
مقاله پیشنهادی: رباخواری
عنصر معنوی
جرم آدمربایی زمانی محقق می‌شود که عنصر قانونی و مادی به همراه عنصر روانی و معنوی باشد یعنی آن شخص باید به صورت حتمی دارای نیتی سو باشد و قصد آن از این فعالیت مجرمانه درای منطقی برای ارتکاب جرم باشد و در غیر اینصورت این جرم محقق نخواهد شد و انگیزه ارتکاب جرم در او بی‌تاثیر خواهد بود و مرتکب شونده با هر‌انگیزه‌ای از جمله مطالبه مال، به قصد انتقام یا به هر منظوری دیگر که سبب ارتکاب جرم آدم ربایی شده است، بر اساس آنها مجازات خواهد شد.
البته وجود منظور شرافتمندانه می‌تواند یکی از مباحث مخففه مرتبط با موضوع ماده ۲۲ قانون مجازات اسلامی باشد و قاضی دادگاه می‌تواند در میزان مجازات، تخفیف دهد.
چگونه جرم آدمربایی را در دادگاه اثبات کنیم؟
برای اینکه شخصی بتواند آدمربایی را طبق قانون به اثبات برساند باید از ادله اثبات جرائم کیفری استفاده کند. در ادامه به ادله های اثبات جرم آدم ربایی خواهیم پرداخت:
- اقرار
اقرار ارتکاب آدم ربایی یکی از ادله‌هایی است که برای اثبات نمودن این جرم مورد استفاده قرار می‌گیرد. البته باید به این نکته توجه کنید که اقرار شخص علیه خودش کم اتفاق می افتد.
- شهادت شهود
شهادت شاهدان علاوه براین که در اثبات جرم آدمربایی بسیار تاثیر دارد در اثبات سایر جرائم نیز مهم و کارساز می‌باشد. شهادت شاهدان هنگامی مقبول است که شهود با چشم های خود آدمربایی را دیده باشند.
- اطلاعات مطلعین و تحقیق محلی
اطلاعات مطلعان و تحقیق محلی در نحوه اثبات جرم آدم ربایی نیز نقش به سزایی دارد و این دلیل هنگامی استفاده می شود که فردی ربوده شود و هیچ اطلاعاتی از نحوه ربودن و ربایندگان در دست نباشد در این زمان، قاضی تحقیق با تحقیق محلی و کسب اطلاع بیشتر از مطلعان سعی می‌کند که واقعه را کشف کند.
مقاله پیشنهادی: کلاهبرداری
- علم قاضی
علم قاضی می‌تواند در نحوه اثبات جرم آدم ربایی نقش ویژه ای را ایفا کند، به علم قاضی ادله معنوی نیز گفته می شود، علم قاضی از اسناد و مدارکی که به دست آمده است یا گفته ها و صحبت های متهمان، شهود و… حاصل شود و تمامی دست‌آورد‌های قاضی محکمه می‌تواند در اثبات جرم آدمربایی تاثیر داشته باشد.
باید به این نکته توجه کنید که برای اثبات جرم آدمربایی می بایست، عناصر قانونی، مادی و معنوی این جرم تحقق یابد. عنصر قانونی جرم آدمربایی در ماده های ۶۲۱ و ۶۳۱ قانون مجازات اسلامی موجود می باشد. عنصر مادی در خصوص جرم آدمربایی فعل ربودن می‌باشد که به هر طرقی می تواند صورت بگیرد، در این عمل عنصر مهم، ربودن و حمل فرد بدون رضایت او می باشد. در خصوص عنصر معنوی این جرم هم می‌توان گفت که ارتکاب این عمل مجرمانه می بایست همراه با سو نیت نیز باشد.
نکته: انگیزه ارتکاب آدم ربایی هیچ اهمیت ندارد و شاید بتوان از کیفیات مخففه دانست.
شروع به آدم ربایی
قانونگذار شروع به آدم ربایی را جرم می‌داند و طبق قانون مجازات اسلامی در تبصره‌ی ماده ۶۲۱ مقرر می‌دارد : (مجازات شروع نمودن ربایش سه تا ۵ سال حبس همراه دارد.) مهمترین بحث در شروع به جرم ( که در اینجا منظور ما ربودن است ) وجود دارد، تشخیص شروع به جرم از فعالیت‌های مقدماتی است. پس برای تشخیص لحظه شروع جرم بین حالت‌های مختلف، تفاوت گذاشته است. به عنوان مثال وقتی که شخص، دیگری را به زور و اجبار سوار خودرو نماید و قصد ربودن وی را از ابتدا داشته باشد، هنگام سوار کردنربودن شروع شده است.
مقاله پیشنهادی: بهترین وکیل کیفری
اما اگر شخصی به عنوان یک مسافر سوار خودرو نماید؛ تا مدتی که در مسیر موردنظر مسافر حرکت نماید هیچ جرمی رخ نداده است و زمانی که از مسیر موردنظر منحرف شود، شروع به جرم می‌کند، یعنی که از لحظه خارج شدن از مسیر اصلی، شروع به جرم تلقی می‌شود.
مشارکت در جرم آدم ربایی
مشارکت در ارتکاب جرم طبق ماده ۱۲۵ قانون : (هر‌کسی با شخص یا اشخاص دیگر درعملیات اجرایی جرم مشارکت نماید و جرم، مستند به رفتارهمه آنها باشد خواه رفتار هر یک به تنهایی برای وقوع جرم کافی باشد، خواه نباشد و خواه اثر فعالیت آنها مساوی باشد، خواه متفاوت، شریک در ارتکاب جرم محسوب شده و مجازات او نیز مانند مجازات فاعل مستقل آن جرم می‌باشد. مجازات شریک جرم آدمربایی، که به هر صورت از راه تهیه شرایط و وسایل مورد نیاز به کمک ارتکاب جرم آمده باشد، طبق قانون مجازات اسلامی ماده ۷۲۶، به حداقل جزای برای اصل جرم، که طبق در این مبحث ۵ سال برای آدم ربایی و ۶ ماه به منظور نوزاد ربایی است، محکوم می‌شود.
سوالات متداول
جرم آدم ربایی یعنی فرد دیگری را به زور، تهدید یا به هر شکلی بدون رضایت فرد برباید یا مخفی کنید که در اینصورت حکم این جرم بر او اعمال خواهد شد.
مجازات جرم آدم ربایی به عواملی مختلفی بستگی دارد؛ با زور یا عنف بوده یا نه و بسته به سن مجنی علیه حبس از ۲ تا ۵ سال و حبس بیش از ۵ سال تا ۱۵ سال است. جرم آدم ربایی چیست؟
مجازات آدم ربایی چیست؟