افراد یک جامعه حق دارند از خدمات بیمه‌های عمومی استفاده کنند. اگر فردی شاغل باشد، بخش اعظم حقبیمه به وسیله کارفرما تامین میشود و در سالمندی نیز می‌تواند از مستمری آن بیمه، بهره ببرد. برخی از اقشار جامعه به دلیل نوع فعالیتی که دارند، تحت پوشش این بیمه‌ها قرار نمی‌گیرند. روستاییان عزیز با اینکه در راسِ تولیدِ هرم غذایی هر کشوری هستند؛ همیشه با مشکل نداشتن بیمه روبرو بوده‌اند.
آنها سال‌های عمر خود را برای تامین غذای جامعه سپری می کنند؛ پس دولت موظف است، تسهیلاتی را برای آسایش و رفاه آنها فراهم کند. به همین دلیل آیین‌نامه بیمه روستایی و عشایر در سال ۱۳۸۳ به تصویب رسید. اما اگر مایلید اطلاعات بیشتری در این خصوص کسب کنید، با ما در ایران وکالت همراه باشید.
بیمه اجتماعی روستایی چیست؟
در سال ۱۳۸۳ بود که وزارت رفاه و تامین اجتماعی، قانون نظام جامع رفاه و تامین اجتماعی را به تصویب رساند. این قانون با اهداف کم کردن فاصله طبقاتی، کاهش فقر و کمک به بهبود زیرساخت‌های اجتماعی و اقتصادی تصویب شد. به منظور اجرایی کردن این قانون صندوق‌های زیر نقش تامین کننده را ایفا می کنند:
- صندوق بازنشستگی کشوری
- تامین اجتماعی
- صندوق فولاد
- صندوق بیمه تامین اجتماعی کشاورزان، روستاییان و عشایر
قانون نظام جامع رفاه و تامین اجتماعی، آیین‌نامه‌ای تحت عنوان بیمه اجتماعی روستاییان و عشایر را به تصویب رساند.
تفاوت های بیمه روستایی با بیمه تامین اجتماعی
در بیمه‌ی روستایی، سهم کمک دولت معادل ۶۶ درصد، تعیین شده است. در بیمه تامین اجتماعی تقریبا معادل ۳ درصد و در برخی طرح‌ها مانند بیمه خویش‌فرما صفر در نظر گرفته شده است. در بیمه روستایی، بر اساس میزان درآمد افراد، ۸ سطح پرداخت حقبیمه تعریف شده است. افرادی که درآمد بیشتری دارند، حقبیمه بیشتری می‌پردازند و در نهایت نیز مستمری بیشتری دریافت می‌کنند.
با اینکه در بیمه‌ی روستایی پوشش خدمات درمانی در نظر گرفته شده است؛ اما در اصل برای دریافت این خدمات بیمه شده باید هزینه‌ی بیشتری پرداخت کند. به همین دلیل در برخی منابع پوشش درمانی را جزء تعهدات این بیمه‌نامه لحاظ نمی‌کنند. در کل بیمه روستایی سه پوشش به بیمه‌شدگان خود ارائه میدهد؛ در حالی که بیمه تامین اجتماعی ۱۸ پوشش دارد. و آخرین تفاوت هم این است که بیمه روستایی بیمه بیکاری ندارد.
پوشش های بیمه روستایی
بیمه روستایی و عشایر متعهد است موارد زیر را تحت پوشش خود قرار دهد:
- خدمات درمانی
- از کار افتادگی
- پیری
- فوت
خدمات درمانی
بعد از اینکه طرح بیمه سلامت همگانی اجرایی شد، بخش خدمات درمانی بیمه روستایی به بیمه سلامت روستایی و عشایر واگذار شد. در حال حاضر روستاییان و عشایر کشورمان می توانند با پرداخت ۱۰ درصد از حقبیمه سرانه درمان، از این پوشش استفاده کنند. هر سال، هیات وزیران حقبیمه سرانه درمان را تعیین می‌کند. سایر موارد بیمه درمانی همچون فرانشیز در خدمات سرپایی و بستری تابع مقررات بیمه سلامت است.
مستمری از کار افتادگی
اگر در اثر حوادث ناشی از کار یا بیماری، فرد بیمهشده از کار افتاده شود، می‌تواند مستمری از کار افتادگی دریافت کند. فرد از کار افتاده با مراجعه به کمیسیون پزشکی و پس از تایید پزشک از این مستمری بهره‌مند میشود. کسانی که میخواهند مستمری از کار افتادگی دریافت کنند باید شرایط زیر را داشته باشند:
۱- بیمهشده حداقل یک سال سابقه پرداخت حقبیمه داشته باشد.
۲- بیمهشده در سال منتهی به آسیب‌دیدگی ۹۰ روز حقبیمه پرداخت کرده باشد.
مستمری بازنشستگی
در بیمه روستایی به کسانی بازنشسته گفته می شود که فرد ۶۵ سال سن و ۱۵ سال سابقه پرداخت حقبیمه داشته باشد. یا فرد ۷۰ سال سن و ۱۰ سال سابقه پرداخت حقبیمه داشته باشد. اگر یکی از شرایط احراز شود، فرد می‌تواند برای مستمری بازنشستگی اقدام کند.
مستمری بازماندگان
تمام کسانی که در تکفل بیمهشده اصلی هستند در صورت فوت وی می‌توانند برای دریافت مستمری اقدام کنند. برای دریافت مستمری بازماندگان، محدودیتی از بابت سابقه حقبیمه پرداختی وجود ندارد.
محاسبه حق بیمه در بیمه روستایی ۱۴۰۱
در بیمه روستایی ۱۵ درصد درآمد فرد به عنوان حقبیمه در نظر گرفته میشود. از این ۱۵ درصد، ۱۰ درصد سهم دولت و ۵ درصد سهم بیمهشده تعیین شده‌است. در صورت بروز خشکسالی، حوادث غیر طبیعی در روستاها، آفات خراب کننده محصولات کشاورزی و باغ‌داری، دولت علاوه بر سهم خود، موظف است ۵ درصد سهم بیمهشده را نیز پرداخت کند.
محاسبه مبلغ مستمری در بیمه روستایی
در بیمه‌ی روستایی مبلغ مستمری با توجه به میانگین حقبیمه پرداختی ۵ سال آخر تعیین میشود. برای کسب اطلاعات بیشتر در این خصوص با وکیل بیمه مشورت کنید.
حق بیمه عشایری در سال ۱۴۰۱
در اسفند ماه ۱۴۰۰، رییس سازمان امور عشایری ایران بیان کرد که در بودجه سال آینده، ۳ هزار میلیارد تومان برای بیمه عشایری در نظر گرفته شده است و زنان عشایری از بیمه رایگان بهره‌مند خواهند شد.
تغییر بیمه روستایی به بیمه تامین اجتماعی و بالعکس
روستاییان و عشایر عزیز می‌توانند سوابق بیمه تامین اجتماعی خود را به بیمه روستایی انتقال دهند. در این صورت بالاترین میزان دستمزد فرد بیمه شده مبنای محاسبه حقبیمه قرار می‌گیرد. به بیان دیگر دستمزد دریافتی در زمان پرداخت بیمه تامین اجتماعی را با دستمزد فعلی‌اش مقایسه می‌کنند. در نهایت مبنای پرداخت حقبیمه روستایی را بیشترین دستمزد فرد در نظر می‌گیرند.
شرایط ثبت نام در بیمه روستایی
کسانی که می خواهند از مزایای بیمه روستایی بهره مند شوند، فاکتورهای بازه سنی، وضعیت محل سکونت متقاضی و شغل شخص، در خصوص آنها لحاظ میشود. این شرایط شامل موارد زیر است:
۱. داشتن تابعیت جمهوری اسلامی
۲. رعایت بازه سنی ۱۸ تا ۴۵ سال برای زنان و ۱۸ تا ۵۰ سال برای مردان
۳. افراد شاغل در حوزه صنایع دستی و قالی‌بافی
۴. افراد دارای شغل فصلی و ساکن در شهرهای کمتر از ۲۰ هزار نفر
۵. افراد ساکن در روستاها و مناطق عشایری کشور
۶. کشاورزان غیرساکن در روستا
۷. راننده حمل مسافر یا باربر به روستاهای کم جمعیت
۸. پرسنل ادارات وابسته به کشاورزی، نظام مهندسی، منابع طبیعی و دامپزشکی
۹. اشتغال در یکی از ۱۳۰ شغل تعاون روستایی
اگر موارد بالا از سوی سازمان بیمه تایید شد، شخص مورد نظر می‌تواند نسبت یه ثبت نام بیمه روستایی اقدام کند. مطابق قرارداد بیمه روستایی، ۵ درصد از درآمد بیمهشده به عنوان حق بیمه پرداختی تعیین میشود. در بهار سال ۱۴۰۱، مدیرعامل صندوق بیمه اجتماعی کشاورزان، روستاییان و عشایر اظهار داشت که کارگران فصلی بیمه روستایی می‌شوند.
ثبت نام بیمه روستایی و عشایر
در حال حاضر تعاونی‌های روستا، عشایر و دهیاری‌ها ثبت‌نام بیمه روستایی و عشایر را به عهده دارند. مدارک مورد نیاز برای ثبت‌نام به شرح زیر است:
- اصل و کپی شناسنامه یا کارت ملی متقاضی و افراد تحت تکفل او
- یک قطعه عکس ۳ در ۴ متقاضی ثبت‌نام
- تاییدیه محل سکونت
- تاییدیه مشاغل برای رانندگان و بابری‌ها
- تاییدیه محل سکونت
متقاضی ثبت‌نام باید برای گرفتن تاییده محل سکونت خود به یکی از روش‌های زیر اقدام کند:
- ارائه معرفی‌نامه دریافتی از دهیاری و شورای روستا
- ارائه معرفی‌نامه دریافت شده از شرکت تعاونی روستا و عشایر
- تحویل معرفی‌نامه دریافت شده از صنف رانندگان حمل و نقل و مسافربری
- ارائه معرفی‌نامه دریافت شده از جهاد سازندگی
- ارائه معرفی‌نامه دریافت شده از شورای صنفی
- تحویل دفترچه دام و پروانه چرای دام
مطالعه بیشتر: راهنمای بیمه باربری
سامانه Roostaa.ir
سامانه Roostaa.ir، سامانه ای است که صندوق بیمه اجتماعی کشاورزان برای ارائه خدمات آنلاین در نظر گرفته است. شما می‌توانید با مراجعه به این سامانه به اطلاعات و اخبار به‌روز حوزه کشاورزی و روستایی دسترسی داشته و از خدمات آنلاین آن استفاده کنید.
خدمات آنلاین سامانه Roostaa.ir
از جمله خدماتی که این سامانه به بیمه‌شدگان ارائه میدهد، موارد زیر است:
۱. مشاهده فیش حقوقی مستمری بگیران
۲. مشاهده سوابق بیمه در صندوق بیمه روستایی
۳. دریافت شناسه پرداخت حقبیمه و پرداخت آنلاین
مطالعه بیشتر: دریافت فیش بیمه تامین اجتماعی
سخن پایانی
اهمیت داشتن بیمه در دنیای امروز بر کسی پوشیده نیست. بیمه به منزله تضمین در ازای کاری است که یک شخص انجام میدهد. بیمه روستایی، خدمتی از صندوق بیمه اجتماعی وزارت رفاه و تامین اجتماعی برای روستاییان و عشایر عزیز است. برای تضمین زحمات روستاییان و عشایر که دوره جوانی خود را صرف رفع نیاز غذایی جامعه می‌کنند، بیمه اجتماعی روستاییان و عشایر ۱۸ سال قبل ذیل قانون وزارت رفاه و تامین اجتماعی تصویب شد.
سوالات متداول
بیمه روستایی چه مواردی را پوشش میدهد؟
پوششهای بیمه روستایی شامل مواردی همچون خدمات درمانی، از کار افتادگی، پیری و فوت میشود.
نحوه محاسبه بیمه روستایی به چه صورت است؟
در بیمه روستایی، ۱۵ درصد درآمد فرد به عنوان حقبیمه در نظر گرفته شده که از این ۱۵ درصد، ۱۰ درصد سهم دولت و ۵ درصد سهم بیمهشده است.